Als de dag van gisteren...

Ongelooflijk een half jaar.. Hoe ver de tijd ook vooruit tikt, het maakt niet uit. Het blijft ongelooflijk. Of het nu een maand, een half jaar, een jaar of ver daarna is. Ongelooflijk wat er gebeurd is en dát het gebeurd is.

Het voelt als het hebben van meerdere levens tegelijk. Overal waar ik ben leef ik in het nu. Ben ik op het werk? Dan ben ik niet bezig met thuis. Ben ik bezig met Papaerheart? Dan ben ik niet bezig met school of de situatie. Ben ik thuis? Dan ben ik ook echt thuis. En thuis kan ik mezelf zijn. Ben ik alleen? Dan denk ik veel aan Liv en aan ons leventje voor alle gebeurtenissen. Ik mis haar zo erg, dat ik weet dat ik niet kan functioneren als ik dat verdriet in alle momenten van mijn leven toelaat. Het overvalt me vaak, maar niet op de momenten waarop ik tegen mezelf zeg nu niet. Mensen zeggen tegen mij dat ik het verdriet moet toelaten. Maar veel mensen weten niet hoe complex rouw is. Echte rouw. Ik mis mijn oma ook nog steeds. Zij had een mooie leeftijd en was er oké mee. Dat is écht een wezenlijk verschil in rouw. Rouw laat je verdrinken als je niet oppast. Rouw maakt je moe, het is heel hard werken om met je hoofd boven water te blijven. 

Rauwe rouw is lelijk en boos. Dat wil veel aandacht en je laten verscheuren. Zodat je niet meer ziet wat je daarnaast nog allemaal hebt. Ik probeer heel hard dat rauwe randje zachter te maken. Dat is elke dag heel hard werken, want als je het niet genoeg aandacht geeft groeit dat randje als onkruid weer terug. Eenmaal terug moet je er weer helemaal doorheen. Zo zie ik het als ik het visueel moet uitleggen. Ik probeer dus lief te zijn voor de rouw. Voor ons en voor mezelf. 

Dat resulteert vaker in thuis werken, de rust opzoeken, doen wat ik leuk vind en proberen te kijken waarvan ik energie krijg. Alleen die energie krijg ik niet vanzelf, daar moet ik ook naar opzoek en dat vergt ook weer veel werk, wat dan weer energie kost in eerste instantie. Alles is met elkaar verbonden. Alle lijntjes. Als je te hard aan de ene kant trekt, botst de andere kant hard tegen je aan. Zo heb ik meerdere keren per dag en per week zo'n confrontatie met mijzelf. 

Wat ik belangrijk vind, past niet meer in mijn oorspronkelijke leventje. Ik moet dus op zoek naar wat er wel bij mij past. en vooral hoe. Dat vergt moed en lef. Door ervoor uit te komen en ook vooral om ervoor te gaan staan. Met die zoektocht ben ik nog wel een tijdje bezig. Die moet ik proberen om leuk te vinden. Ik wil vooral ook niet te snel weglopen van dingen, maar wel opzoek gaan naar wat ik leuk vind, goed kan en de erkenning krijg die ik verdien. Voor het werk dat ik gedaan heb. Niet meer in de schaduw van iemand anders. 

Een half jaar dus. Het voelt als de dag van gisteren en het voelt nog steeds als een nachtmerrie. Alsof ze 's ochtends nog naar onze slaapkamer dartelt. Ik hoor haar voetstapjes nog steeds elke ochtend. Ik hoor de kinderen spelen in de slaapkamer vanuit de onze. Dat heerlijke geluid mis ik zo erg. Ik hoor haar opmerkingen tegen ons als ze het ergens niet mee eens is en vragen aan papa om met haar te stoeien. Bovenal hoor ik haar de hele dag door aan me vragen. Mama zullen we knuffelen? Wat mis ik haar knuffels. Ze kon zich helemaal opvouwen en dicht tegen je aan komen liggen. Ik kan dus helemaal wegzakken in de gedachten aan Liv. Met een traan die over mijn wang valt en tegelijk met een glimlach die deze traan opvangt. Het is tegenstrijdig die rouw. Rouw betekent dat je zoveel om iemand geeft, dat je zoveel liefde voor iemand voelt, dat je hart pijn doet van gemis en verlangen. Ik ben "blij" dat ik deze rouw voel. Dat betekent dat ik al die dingen voor Liv voel. Wat had ik het graag nog tegen haar gezegd. Rouw is liefde.

Als ik dan weer uit deze gedachten bijkom in het nu. Kan ik ook weer snel naar de realiteit. Ze is er niet fysiek. Maar ik voel haar de hele dag om mijn nek hangen. Ze is bij mij, ze is bij ons. Op de meest fijne, gekke en onverwachte momenten. 

Dan denk ik ook meteen aan Rev. Wat hij moet doorstaan. Dat gaat namelijk door, het stopt ook voor hem niet. Hoe goed hij het doet, hoe hij groeit, hoe hij open bloeit. Sociaal is geworden. Mijn hart wordt warm als ik hem tegen vreemden zie praten. Gezellig en vrolijk. Dan zie ik Liv voor me. Die deed dat altijd en Rev stond dan achter haar. Nu neemt hij het voortouw alsof hij wordt gesteund door Liv. Dat hij daar niet alleen staat, maar hij wel het woord mag doen. De band die wij hebben is sterk. Zo sterk dat ik nu pas besef dat die navelstreng bij de geboorte helemaal niet is doorgeknipt. Misschien fysiek wel, maar zelfs nu is die nog intact. 

We gaan moeilijke tijden tegemoet. De feestdagen staan voor de deur en kort daarna haar verjaardag. We hebben zojuist Rev zijn eerste verjaardag gevierd zonder dat Liv hier fysiek bij was. Het was moeilijk, vooral de ochtend, maar ze was er wel degelijk bij. Dagen gevuld met regen en net op die dag schijnt de zon en is er een prachtige regenboog. Dat is toch een teken? Een teken die zelfs Rev zag en benoemde! 

En zo gaan we richting het einde van 2024. Het mooiste en moeilijkste jaar (zoals ik dat aan het begin van 2024 noemde) moeten we gaan afsluiten. Het jaar met Liv nog bij ons. Het jaar van de vele laatste keren én fijne lichtpuntjes dankzij jullie. Ook het jaar van het verlies en het feit dat ons gezin nooit meer is zoals het had moeten zijn.

Wat 2025 ons brengt, geen idee. Geen plannen, geen hoop, geen idee. Eerst maar eens proberen ons leventje weer een soort van nieuw normaal te laten voelen. Elke dag nu voelt nog steeds als nieuw en onwennig. Als de dag van gisteren... Het is een struggel die je van buitenaf niet zult zien.

"Dat zijn de vele levens die wij momenteel leiden."